Gorinchem of ‘Gorcum’ is in 2021 uitgeroepen tot mooiste vestingstad van ons land. ‘Dat belooft wat’, bedenk ik op weg naar dit stadje aan de Boven-Merwede. Ik heb 24 uur de tijd om te ontdekken wat Gorinchem zo mooi maakt, maar bij aankomst zie ik het al binnen 5 minuten. Onderweg naar parkeerplaats ‘Buiten de Waterpoort’ passeer ik groene vestingwallen, historische pakhuizen, draaiende molens en de gezellige Lingehaven. Met een glimlach op mijn gezicht wandel ik de vesting binnen, waar ik door passanten vriendelijk wordt gegroet. Een warm welkom en een veelbelovende start van mijn bezoek aan de vestingstad.
Al wandelend naar de VVV aan de Grote Markt word ik verleid om van mijn pad af te wijken en te gaan dwalen. De winkels aan de Langendijk en pittoreske steegjes trekken mijn aandacht. Toch hou ik vast aan mijn plan: ik haal bij de VVV twee wandelingen op, die ik combineer tot één lange wandeling door en rond de stad. De Gorinchem Stadswandeling en de Gorinchem Vestingwandeling combineren blijkt een goed idee, zo zie ik het mooiste van de vestingwerken en buig af en toe af naar monumentale panden in het historische centrum.
Vestingstad Gorinchem
Volgens de locals is Gorinchem een soort Naarden-Vesting met een rauw randje. Heusden zonder strak gemaaide gazons. Hier hebben regenpijpen elk hun eigen kleur en groeien er nog brandnetels op de wallen. Alles niet te gepolijst. Volgens Maarten van Rossem is Gorinchem een smakelijke bonbon en dat kan ik alleen maar beamen: Gorinchem smaakt naar meer!
Een rondje door de stad leert mij al snel dat de vestingstad een rijk verleden heeft. De stad is naar alle waarschijnlijkheid in de 11e eeuw ontstaan, als kleine nederzetting aan de monding van de Linge. Door de strategische ligging en de aansluiting bij Holland enkele eeuwen later, kende Gorinchem een periode van bloei. Die rijke geschiedenis zie je terug in de goed bewaarde historische gevels van pakhuizen en herenhuizen, ze vertellen elk een eigen verhaal. Niet elk monument is groot: aan de Grote Markt vind je het Hugo de Groot poortje, met een ander leuk en spannend verhaal. Hugo de Groot ontsnapte in 1621 uit Slot Loevestein in een boekenkist. Hij werd naar het huis van een koopman aan de Grote Markt gebracht en vluchtte via dit poortje weer naar buiten! Tijdens de stadswandeling leer je meer over de prachtig bewaard gebleven monumenten, over de Dalempoort en de Appeldijk, de Lingehaven en de Varkenmarkt.
Maak ook zeker een wandeling over de vestingwallen, die bijna helemaal bewaard gebleven zijn. Wandel tijdens de 5 kilometer lange wandeling langs de Tolkazerne, de Waterpoort, de Lingehaven en de Dalempoort. Langs molens, buskruitmagazijnen en bolwerken terwijl je uitkijkt over de uiterwaarden, de gracht en de groene omgeving.
De leukste adressen van Gorinchem
Tijdens je stadswandeling word je gegarandeerd verleid door het aanbod aan horeca en winkels. De Grote Markt bestaat uit een aaneenschakeling van restaurants en terrassen, aan de Langendijk vind je leuke boetiekjes en bijzondere horeca concepten. Ik heb de leukste tips voor je eruit gepikt:
- Espressobar Hugo: een favoriet plekje bij de Gorinchemmers. Terwijl een groot deel van de terrassen op de autoluwe Markt nog opgebouwd wordt, zit het hier al gezellig vol. Heerlijke koffie en pittige smoothies sieren de kleine kaart. Een knapperig broodje Hugo, een stukje worteltaart, van een gezonde traktatie tot wat zondige zoetigheid. Hugo’s slogan is ‘cooking with love provides food for the soul’ en zo is het maar net! Proef de Malteser koffie, een feestelijke traktatie en old time favorite. – Grote Markt 24
- Het gezellige koffie- en lunchadresje Sweet Ima, waar eigenaresse Duffy voor dag en dauw haar heerlijke baksels maakt in de bakkerij, mag je zeker niet missen. Sweet Ima is een patisserie met bakkerij café. Proef hazelnoottruffels, kruimeltaarten en brownies in meerdere variaties, allerhande baksels gebakken met liefde, elke week anders. Het woord ‘Ima’ betekent in het Hebreeuws ‘moeder’, maar voor Duffy betekent het veel meer: warmte, gezelligheid, samen zijn, geuren, kleuren en smaken. Het geheime ingrediënt bestaat hier altijd uit liefde, en chocola, veel chocola. – Langendijk 22
- Voor koffie en thee met wat lekkers ben je ook bij La Blique aan het juiste adres. Deze tearoom heeft een terrasje aan de waterkant, waarvandaan je op de gracht kijkt en met een schuine blik naar de Lingehaven. Leuk! De thee met een proeverij van lekkers kan ik je van harte aanbevelen. – Langendijk 91a
- De Wijnboutique ligt op een gouden plek: daar waar de Langendijk begint en met uitzicht op de Lingehaven. De locatie is niet het enige fijne hier. De combinatie van wijn en spijs staat voor een paar uurtjes genieten. Er zijn meer dan 35 wijnen per glas te bestellen, laat je adviseren. Bestel er gelijk wat lekkers bij: Jet’s kroketten, een paar pincho’s, charcuterie of bestel de goedgevulde borrelplank. Zo lekker! Een aanwinst voor Gorinchem. Precies wat ik al in de wandelgangen had vernomen. – Langendijk 90
Die smakelijke adressen afwisselen met een paar leuke tussenstops? De Langendijk stroomt langzaam vol met leuke boetiekjes als My Little Market, De buurman, De buurvrouw en De kleine zus. Woonaccessoires, sieraden, hebbedingen: bij deze mooie winkels slaag je gegarandeerd. Sla ook even af naar de kleurrijke Burgstraat met creatieve shops als Rosa.
De Vestingdriehoek van de Hollandse Waterlinies
Naast mooiste vestingstad van Nederland is Gorinchem ook onderdeel van de Vestingdriehoek: samen met Woudrichem, Slot Loevestein en Fort Vuren. De Vestingdriehoek, in het midden van het land tussen de grote rivieren, vertelt een bijzonder stukje Hollandse geschiedenis. Was de rivier hier eeuwenlang van strategisch belang, tegenwoordig is het hier vooral genieten van varen, vestingen en verhalen. Ontdek de Vestingdriehoek vanuit Gorinchem met de veerdiensten van Riveer die vanaf Buiten de Waterpoort vertrekken. Een uitgelezen manier om dit deel van de Hollandse Waterlinies (Werelderfgoed van UNESCO) te ontdekken is te voet. Je kunt met alle boten over de Waal en Merwede mee.
Maak als eerste een stop bij het prachtige Woudrichem. Vanaf het water zie je de contouren van het vestingstadje voor je opdoemen. Wat een charme! Het had maar zo de mooiste vestingstad van Nederland kunnen zijn. Ook hier kun je een rondwandeling maken over de vestingwallen, langs het huis van ‘Dr. Tinus’, met zicht op het jachthaventje, langs de molen en met prachtig uitzicht op de historische haven met Restaurant de Stroming. Wandel door de prachtige straatjes, strijk neer bij Brasserie Zus, haal een ijsje bij Baks en kijk even binnen bij Oude Liefde. Vervolgens neem je het voetveer vanaf Boven ’t Gat Koffie Huske naar Slot Loevestein.
Het prachtige Slot Loevestein, wie kent het niet? Hugo de Groot wist er slim te ontsnappen in zijn boekenkist, maar wij blijven er liever binnen! Slot Loevestein is onderdeel van zowel de Oude als de Nieuwe Hollandse Waterlinie en vormt het sluitstuk van de linies. De vesting is een fijne plek om rond te wandelen en ook kinderen zullen smullen van de verhalen die de grachten, kanonnen en schavotten vertellen. Bij de Taveerne kun je pauzeren voordat je de boot naar Fort Vuren neemt.
Aan de Waal tegenover Slot Loevestein ligt Fort Vuren. Bezoek het fort zeker als koffie- of lunchstop als je de Vestingdriehoek verkent. Met een terras van grind, onder de bomen, waan je je hier even op een dorpsplein in Frankrijk. Plan hier geen korte tussenstop, want die loopt ongetwijfeld uit. Let wel even op de boottijden, want Gorinchem wacht voor een laatste afsluiter op de Grote Markt.
Blijven slapen in Gorinchem?
Combineer je bezoek aan Gorinchem met een wandeling en/of fietstocht langs de Vestingdriehoek en maak er een complete stedentrip van door te blijven slapen. Aan de leuke Langendijk ligt boutique hotel Goud & Zilver. Een betere locatie kun je je niet wensen. Temidden van de leukste winkels van de stad en met de Lingehaven en gezellige horeca adressen als La Blique, de Wijnboutique en Sweet Ima letterlijk om de hoek. Ga je aan de andere kant de hoek om, dan sta je op de Grote Markt met alle terrassen en Espressobar Hugo.
Wat begon met drie suites is uitgegroeid tot een boutiquehotel met 28 hotelkamers en suites, verspreid over 11 pandjes in het historische hart van Gorinchem. Aan de Langendijk zie je de uithangborden van Goud & Zilver het straatbeeld domineren. Maar ondanks het aantal kamers wacht je een persoonlijk ontvangst. Én een kamer of suite die met zorg en smaak is ingericht. Geen kamer is hetzelfde bij boutique hotel Goud & Zilver. Eigenaar Bert heeft een passie voor interieur en inrichten. Zijn kennis over design en kunst resulteert in hotelkamers met unieke meubelstukken, kunst aan de muur en stijlvolle accessoires. Stuk voor stuk plaatjes om te zien en voorzien van alle comfort voor een ontspannen verblijf.
Voor het ontbijt heb je de keuze: een paar deuren van je kamer of suite verwijderd vind je La Kantina, een ontbijtkamer waar vanaf ’s morgens vroeg een met zorg samengesteld ontbijt klaarstaat. Eitje erbij? Yoghurt met vers fruit? Alles kan! Of wandel de stad in voor een ontbijt bij een van de getipte adressen.
Hotel Goud & Zilver – Langendijk 66
Een stedentrip naar Gorinchem? Handig om te weten
Ga zelf ontdekken waarom Gorinchem tot mooiste vestingstad van Nederland is verkozen. Tijdens een dagje uit of een nachtje weg. Ik heb nog een paar aanvullende tips voor je:
Parkeren: ga je met de auto naar Gorinchem, dan kun je Buiten de Waterpoort voordelig parkeren. Vanaf de parkeerplaats wandel je in enkele minuten de stad in. Ook de fiets- en voetveren liggen vlakbij de parkeerplaats.
VVV: de VVV van Mooi Gorinchem ligt aan de Grote Markt. Haal er een stadswandeling, reserveer een wandeling met gids of verkrijg hier meer informatie over de stad en de omgeving.
Overnachten buiten de stad? De Molen van Arkel ligt stroomopwaarts aan de Linge, een bijzonder plekje op slechts tien minuten van Gorinchem. Slapen in de Molen bestaat uit drie kamers, een luxe suite en een gezellig houten huis.
Je bezoek combineren? Lees ook deze tips:
- Ontdek deze parels in de Alblasserwaard
- Ook leuk, Zilverstad Schoonhoven
Bezoek de website van Mooi Gorinchem voor meer tips en inspiratie
