Het Zuid-Zweedse Småland staat voor Zweden in zijn meest pure vorm. Rode huizen, witte kozijnen en wapperende geel, blauwe wimpels. Smalle wegen kronkelen door kilometers bossen en voeren langs de oevers van een oneindig aantal meren. ‘The land of legends’ en ook het land van Zwedens jongste en meest duurzame nationale park, Åsnen National Park. Hier vul je je longen met vrijheid en spot je misschien eindelijk je eerste eland.
Waar start je in Småland?
Met meer dan duizend meren en rivieren, tweehonderd kilometer kustlijn, vierhonderd natuurparken, steden met restaurants van wereldklasse én hypermoderne kunst kan ik me voorstellen dat je geen idee hebt waar te beginnen aan je rondreis door Småland. Mijn tip: begin bij Huseby Bruk net buiten de stad Växjö. Vanuit dit startpunt in het zuiden van Småland verken je vervolgens het nabijgelegen meer, Zwedens jongste en meteen meest duurzame natuurreservaat Åsnen, Växjö inclusief topchef en het tot de nok met glaskunst gevulde piepkleine dorp Kosta. Een perfecte kennismaking met het meest pure Zweden.
Bezoek Huseby Bruk
Op ongeveer 20 kilometer van Växjö ligt Huseby Bruk, tussen de meren Salen en Åsnen. Huseby staat voor nostalgie. Voor de tijd, eind 1800, toen de dienstmeid de kasteelvloeren veegde en kanonnen in de smederij boven een enorm vuur werden gegoten. Wandel rond bij dit ‘openluchtmuseum’ en ga even terug in die tijd. Het kasteel, de (water)molen, een timmerwerkplaats, een winkel; bijna alles is nog in oorspronkelijke staat. Snuif een stukje geschiedenis op in het kasteel van Huseby Bruk en neem de tijd voor een fika (met Småland cheesecake!) in een van de rijk gedecoreerde kamers. Vergeet een bezoek aan de smederij niet. In dit bezoekerscentrum krijg je een introductie over Åsnens National Park. Een perfect overzicht van de vele momenten van verwondering die je tijdens je trip door het zuiden van Småland kunt verwachten.
Naast het kasteel van Huseby Bruk ligt Elisabeths Trädgård Restaurang & Café. Mocht je de fika in het kasteel liever overslaan, dan vind je hier een lekker en leuk plekje met een terras aan het water.
Huseby Bruk – Grimslöv Gamla Smedjan, 340 32 Grimslöv
Tip: bestel een picknick bij Huseby Bruk waarvan je later in Åsnens National Park geniet aan de waterkant.
Fietsen, wandelen en picknicken in Åsnen National Park
Na een wandeling door de tuin bij Huseby Bruk en je fika ben je klaar voor een bezoek aan Åsnens National Park. Het is Zwedens jongste nationale park en meteen het enige in Zweden met een plaats in de wereldwijde duurzame top 100. Het is benoemd tot nationaal park om een drietal redenen:
1. Je treft hier eeuwenoude bomen die een thuis vormen voor bijzondere flora en fauna. De lucht is hier zo zuiver, dat er speciale mossen groeien.
2. Op een relatief klein oppervlakte vind je alle landschappen van Zweden.
3. De aanwezigheid van de lake archipel met meer dan duizend kleine eilanden
Ontdek al fietsend, wandelend of varend de negentien vierkante kilometer ongerepte natuur. Met een binnenmeer met ruim duizend eilandjes en zevenhonderd kilometer kustlijn bezaaid met rotsblokken. Op de oevers van het meer vind je stijlvol ontworpen houten steigers die samen met de shelters garant staan voor urenlang genieten. De wildernis biedt plaats aan vele varianten vogels en eenden. Kraanvogels, zeearenden, visarenden maar ook elanden, otters en lynxen verschansen zich in het bos en op het meer. Ga op zoek naar de big five van Åsnens National Park en beleef de natuur, ruimte en de stilte. Wanneer je wandelt op een van de uitgezette routes (door de groene kathedraal) valt die stilte direct op. Dit is ‘nature for real’.
Het nationale park is zo ingericht dat iedereen hier kan komen zonder inspanning. De focus ligt op natuurbeleving en ontspanning. Åsnens is dan ook een geliefde plek voor de Zweden om te komen bosbaden. Daarnaast zijn de aanwezige faciliteiten in het park zo ontworpen dat ze een minimale impact hebben op de omgeving en een maximale impact op de natuurbeleving. Waar ga je beginnen in zoveel natuur?
Heb je een ‘uur’?
- ga terug in de tijd bij Huseby Bruk voor een Smålandse cheesecake, een beknopte overview over het hele park en een goedgevulde picknickmand
- rijd langs boerderijwinkeltjes, stalletjes met streekproducten en vele karakteristieke rode houten huizen naar Trollberget, één van de twee ingangen van het park
- wandel naar het water terwijl je zoekt naar het door de trollen verstopte goud
- neem je picknickmand mee naar de steiger in polygoon vorm (veelhoekig)
- open je Huseby picknickmand en geniet! Maximaal opladen!
Heb je een dag in Åsnens National Park?
- beklim de vogeltoren bij Husebymaden. Zeearenden, adelaars en de koekoek heten je hier van harte welkom
- ga in ‘vogelvlucht’ door het hele park bij de watermolen van Huseby Bu
- zoek een plekje aan de waterkant en prikkel je zinnen met een fantasierijk verhaal over de dichte bossen en donkere kliffen van Trollberget
- rijd langs boomgaarden temidden van romantische weiden naar het uitzichtspunt bij Lunnabacken
- huur een fiets en rijd langs de oevers van het meer
- wandel in de avond in Ulvö over de oude spoorbrug over het water
Heb je een week?
- ga ‘bosbaden’ in het unieke loofbos van Björkär
- geniet van het prachtige uitzicht op het meer en de archipel vanaf Lunnabacken
- wandel en klim op en over de Trollberget op zoek naar spannende verhalen
- loop langs het Jät-natuurpad en vul je longen met vrijheid
- peddel in een kano door de kalmte van de westelijke Åsnen archipel
- passeer de vele fruitbomen die lukraak lijken te zijn gepland in uitgestrekte weiden vol bloemen en bessen en koop onderweg lekkers voor de lunch
- ga op visarendsafari op Getnö
- of, jaja, spot eindelijk eens die felbegeerde ‘moose’ langs de moerasranden van het Åsnen-gebied
Dineren en logeren bij PM & Vänner Hotel in Växjö
Na een heerlijke dag in de natuur wil je maar één ding: slapen. Goed slapen. Heerlijk rozig met je hoofd op je kussen en diep in slaap opladen voor de volgende dag. Waar doe je dat in het zuiden van Småland? Bij het PM & Vänner Hotel in Växjö. Hier geniet je naast een Hästens bed van de kookkunsten van een sterrenchef. Of in de gezellige brasserie. Tikkeltje goedkoper en nagenoeg net zo lekker. Schijnt de zon nestel je dan op het dak in een relaxte deckchair naast de ‘infinity achtige pool’. Proef een van de mixen van de barman of bestel een goed glas wijn uit de rijkgevulde PM kelder. Wijnliefhebbers opgelet: de wijnkelder hier is niet alleen bijzonder goed gevuld, ook uniek qua locatie. Als je een rondleiding kunt krijgen: doen!
Alleen het beste is goed genoeg voor de ‘vänner’ oftewel vrienden van P en M, Per en Monica, de twee oprichters van het hotel. De volgende morgen, na een goede nachtrust, wacht op het dak een lange bar vol lekkernijen. Klaar om opgeschept te worden. Bullar in allerlei soorten en maten, gedroogde groenten, appels en andere lokale lekkernijen van het omliggende akkerland. Alles voor een perfecte start van een nieuwe dag in het makkelijk bereisbare zuiden van Småland.
PM & Vänner Hotel – Västergatan 10, 352 31 Växjö
Bonustip: Glaskunst in Kosta
Wist je dat… lang geleden zo’n veertig glasblazers ieder op hun eigen blaaspijp bliezen midden in het donkere bos van Småland? Tegenwoordig vind je hier onder de naam ‘The Kingdom of Crystal’ nog altijd glasblazers en studio’s. De bekendste glasfabriek vind je in Kosta, een ommetje op je reisroute waard, als je van glas en design houdt.
Bezoek de bekende kristalfabriek Kosta Boda. Hier loop je met een beetje geluk Zwedens grootste glaskunstenaar tegen het lijf: Bertil Vallien, die in zijn eigen atelier waanzinnige kunstwerken creëert. En hier valt je mond nog net niet open tijdens een rondleiding aan de glasfabriek. Diverse teams maken samen, ambachtelijk, het mooiste glashandwerk. Glazen, karaffen en vazen met uiterste precisie door kundige handen en monden gefabriceerd. Bijzonder en indrukwekkend om te zien. Zie je iets moois? Alles is te koop. Grote hallen vol glazen objecten schitteren in Kosta in de zon.
Zelf ervaren hoe glasblazen werkt? Reserveer een glasworkshop en blaas je een eigen karaf of een hip gekleurde vaas.
Tip: overnacht in het Kosta Boda Art Hotel. Tussen de kunst. Bij de receptie, in de gangen, in de blauwe enigszins burleske bar, in de binnentuin. Zelfs in de kamers is kunst. Glaskunst.
Kosta Boda Art Hotel – Stora Vägen 75, 365 43 Kosta
Handig om te weten voor je bezoek aan Småland
Het zuiden van Småland is goed bereikbaar en ligt op een dag rijden van Nederland. De snelste en meest flexibele route naar Zweden gaat via Puttgarden-Rødby met Scandlines. Wil je liever vliegen naar je bestemming, Växjö heeft een luchthaven en wordt door de KLM aangevlogen. Een huurauto is onmisbaar wanneer je een mooie rondreis door Småland wilt maken.
Overnachten:
- Dineren en logeren in het PM & Vänner Hotel in Växjö
- Wil je na een dag buiten meer natuur? Dan hebben we een passend adres voor je gevonden: Norraryds Camping. Deze camping heeft een unieke ligging, direct aan het meer. Reserveer een van de hutten of de mooi ingerichte bell tenten met je eigen terras aan de waterkant. Huur de hot tub voor een avond of reserveer de sauna op het meer en neem na afloop een duik. Vanaf de camping kun je deelnemen aan verschillende activiteiten en er zijn kajaks zijn te huur. Vergeet niet bij zonsondergang op de steiger te genieten van het spiegelgladde water, de kleuren in de lucht en de geluiden van de natuur.
- Blijf je langer in de buurt en ben je avontuurlijk aangelegd? Kies dan voor een van de bijzondere accommodaties van Ramoa Adventure Village; een drijvende hotelkamer (Flotellet) of een privé eilandje met een huisje erop, alleen per boot bereikbaar! Ook uniek Kajakhaket, een ‘floating hotelkamer’ voor kajakkers of kanoërs.
Nog een paar (lees-)tips:
- Op een klein uur rijden van Växjo ligt het IKEA museum. Ben je in Zweden, dan moet je hier wel even gaan kijken
- Avontuurlijk ingesteld? Ga ziplinen bij Little Rock Lake in Klavreström
- Lees al onze tips voor een vakantie in Småland
- Combineer je bezoek aan Småland met een rondreis door Skåne
- Meer weten over Zweden? Al onze artikelen over Zweden vind je hier
Meer informatie over Smaland vind je op de website van Visit Smaland
